Expert 3D laserscannen en modelleren aan het woord: Jos Westra

Elke dag fietste Jos Westra van Nieuw-Roden in Drenthe naar de stad Groningen. Elke dag 20 kilometer heen en 20 terug. De laatste jaren om landmeetkundige te worden. Dan heb je er wat voor over om het vak te leren. Dat heeft Jos nog steeds. Bovendien leer je dan fietsen. Ook dat doet Jos nog steeds, zo vaak hij kan en op verschillende fietsen. Zijn vader fietst nog ieder jaar meer dan 10.000 km en Jos heeft inmiddels ook zijn vrouw aan het fietsen gekregen. Samen gaan ze met hun, dan 13 maanden oude zoon Roel, in juni weer op fietsvakantie. Gevoel voor afstanden, dimensies en doorzettingsvermogen worden zo van generatie op generatie doorgegeven.

Al op 21 jarige leeftijd verhuisde Jos naar Gouda om daar voor een landmeetkundig ingenieursbureau te gaan werken. Aanvankelijk als assistent maatvoerder. “In het Noorden van Nederland was weinig tot geen kans op een passende baan. Ik heb nog wel stage gelopen bij Provincie Drenthe en daar vakantiewerk gedaan, maar uiteindelijk ben ik toch bij Passe-Partout terechtgekomen. Na een jaar mocht ik met Jo van Hoof samenwerken. Jo was een van de allerbeste Industrial Surveyors van Nederland. Ik heb veel van hem geleerd, daar ben ik nu nog dankbaar voor. Al snel mocht ik alleen op pad voor industrieel meetwerk, door heel Nederland en ver daarbuiten. Op een gegeven moment was ik zeker 2 maanden per jaar in het buitenland. Veel in China, India, Midden Oosten, Curacao, Zuid-Afrika, etc.

Nu ben ik 33 jaar oud en werk ik al ruim 10 jaar samen met Jo van Hoof. Hij is nu mijn leidinggevende bij Ingenieursbureau Coenradie. Ruim vijf jaar geleden zijn we overgestapt naar Coenradie. We hebben toen, samen met Sander Schröder en anderen, de Industrial Surveying afdeling opgezet in Breda. Dat is een goede keuze geweest. De laatste jaren heb ik me vooral toegelegd op 3D-laserscannen en het verwerken van puntenwolken tot bruikbare bestanden. Dat begint al met het koppelen of registreren van de scans. Je kiest vooraf het aantal opstellingen dat nodig is om de gewenste informatie in beeld te krijgen. De scanner verzamelt dan met een snelheid van ongeveer 1 miljoen puntjes per seconde alle XYZ-coördinaten die zichtbaar zijn rondom de scanner. Afhankelijk van scanner en afstand, met een nauwkeurigheid tot ca. 2 mm. Iedere afzonderlijke opstelling van de scanner vormt daarmee een aparte puntenwolk. Om een compleet beeld te krijgen van een object (boot, offshore eiland of gebouw) moeten er dus een aantal scans aan elkaar gekoppeld worden. Dit registeren is heel belangrijk en heeft impact op de nauwkeurigheid en betrouwbaarheid van het totale 3D-model.

Wat er moet gebeuren met een 3D-puntenwolk hangt af van verschillende factoren, maar belangrijkste is wat de klant ermee wil bereiken en doen? Goed overleg is hierbij essentieel. Het begint al bij de opstellingen en de instellingen van de scanner, maar ook daarna is het cruciaal om goed af te stemmen wat er met de puntenwolk moet gebeuren. We gebruiken hiervoor steeds vaker TruViews. ‘TruView’ is een gratis applicatie van Leica waarmee puntenwolken via internet gedeeld kunnen worden om samen te bekijken en mee te communiceren.

Indien de klant bijvoorbeeld alleen een puntenwolk wil en er zelf verder mee wil werken, dan kunnen we een export aanleveren, bijvoorbeeld in PTX of PTS. Natuurlijk kunnen we onze klanten ook complete 3D-modellen aanleveren, die zij in hun eigen 3D-tekenprogramma kunnen gebruiken. We gebruiken daarvoor softwarepakketten, zoals bijvoorbeeld Cyclone. Uiteindelijk kan de data dan gebruikt worden in Autodesk, PDMS of andere 3D-tekenpakketten.

Klanten kunnen dan met onze 3D-informatie en -modellen verder doen wat ze willen. Alle ingewonnen informatie kan altijd bewaard blijven, maar niet alles is misschien direct nodig, daarom is het handig om goed overleg te hebben wat we moeten modelleren en wat niet. Zoals gezegd gebeurt dat steeds vaker met TruViews, dat werkt gewoon heel efficiënt. Maar het kan natuurlijk ook gewoon door even samen met de klant en wat foto’s achter de PC te gaan zitten en te bespreken wat er moet gebeuren. Zoals altijd is de interpretatie van gegevens cruciaal en is het daarom essentieel te weten wat ermee moet gebeuren. Dat blijft mensenwerk. De scanner registreert soms dingen, zoals bijvoorbeeld waterspiegelingen en stofdeeltjes, op een andere manier dan uiteindelijk gewenst is. Hier moet je heel goed opletten wat je met deze informatie doet. Maar gelukkig staat de techniek ook niet stil. Het wordt steeds makkelijker om samen te werken en zo efficiënt mogelijk te modelleren en de klant te leveren wat ze echt nodig hebben.

Ook ronde vormen blijven lastig te modelleren, omdat softwarepakketten vaak uitgaan van lijnen, maar bijvoorbeeld met Rhino zien we daarin verbeteringen en leveren we soms hele mooie ronde modellen, zoals van schepen. Onlangs nog voor Pioneering Spirit van Allseas.

Ik denk echt dat er in de komende jaren nog veel meer gebruik gemaakt zal worden van 3D-laserscannen, want de hoeveelheid informatie die je in korte tijd op kunt slaan is echt ongelooflijk. De kunst is om snel en efficiënt eruit te halen wat je echt nodig hebt, maar dat gaat ook steeds sneller en beter, dus zie ik een mooie toekomst voor 3D-laserscannen en voor mezelf bij Ingenieursbureau Coenradie”, aldus Jos Westra, onze expert op gebied van 3D-laserscannen en modelleren.

Aanvullende informatie:

Naast de nodige software beschikt Ingenieursbureau Coenradie ook over alle hardware (3D-laserscanners van Leica en Faro) om diverse scans over grotere en kleinere afstanden te realiseren. Soms wordt deze apparatuur gebruikt in combinatie met Laser Trackers of zeer nauwkeurige Total Stations. Dit om nog hogere nauwkeurigheden en betrouwbaarheden te kunnen realiseren dan opgegeven door de fabrikanten.

3D-laserscannen wordt gebruikt in diverse disciplines van meetwerk, zoals in dit geval industrieel meetwerk of Industrial Surveying Solutions.

Eerder publiceerden we al een leaflet in het Nederlands over 3D-laserscannen in de bouw en met name als instrument voor BIM processen, maar dit leaflet gaat meer over onze groeiende internationale markt. Met name in off-shore en scheepsbouw wordt laserscannen steeds vaker toegepast. We worden daarom over de hele wereld ingezet om voor onze opdrachtgevers objecten 3D in beeld te brengen als input voor reverse engineering of ter controle.

Via deze link kunt u de PDF downloaden en hier meer over lezen. 

Voor meer informatie over de mogelijkheden van 3D-laserscannen, maatvoeren, uitzetten, laser tracker of andere meetkundige oplossingen kunt u altijd bij ons terecht, zie onze contactpagina.